ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 13(6) වගන්තිය ශ්‍රී ලංකාවේ අපරාධ නීතියේ මූලික මූලධර්මයක් වන අතර, එය අතීතයට බලපැවැත්වෙන අපරාධ නීති සහ වැඩි කළ දඬුවම්වලින් පුරවැසියන් ආරක්ෂා කරයි. 2023 අංක 9 දරන දූෂණ විරෝධී පනත නව නීති රාමුවක් හඳුන්වා දුන්නද, එහි විධිවිධාන ක්‍රියාත්මක වන්නේ පනත බලපැවැත්වූ දින සිට ඉදිරියට පමණි. පනත ක්‍රියාත්මක වීමට පෙර සිදු වූ දූෂණ හෝ ඊට අදාළ වැරදි විභාග කිරීම සහ දඬුවම් නියම කිරීම සිදු කළ යුත්තේ එම වැරදි සිදු වූ අවස්ථාවේ බලපැවැත්වූ අල්ලස් පනත සහ ඊට අදාළ නීති යටතේ ය. නව පනතේ සංක්‍රාන්තික විධිවිධාන (163(f)) මගින් මෙය තවදුරටත් තහවුරු කරයි.

ප්‍රධාන තේමාවන්:

• ශ්‍රී ලංකාවේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 13(6) වගන්තිය අපරාධ නීතියෙහි අතීතයට බලපැවැත්වීම සහ වැඩි කළ දඬුවම් පැමිණවීම තහනම් කරයි.
• 2023 අංක 9 දරන දූෂණ විරෝධී පනත ඊට පෙර පැවති අල්ලස් පනත, වත්කම් හා බැරකම් ප්‍රකාශ කිරීමේ නීතිය සහ මුදල් විශුද්ධිකරණය වැළැක්වීමේ පනත වැනි දූෂණ-විරෝධී නීති ප්‍රතිස්ථාපනය කරයි.
• ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 13(6) වගන්තිය හේතුවෙන්, 2023 දූෂණ විරෝධී පනත ක්‍රියාත්මක වීමට පෙර සිදු වූ ක්‍රියා හෝ අතපසුවීම් සඳහා මෙම නව පනත අතීතයට බලපැවැත්වෙන පරිදි අදාළ කළ නොහැක.
• නව පනතේ දැඩි දඬුවම් පැනවීමට හෝ නව වැරදිවලට ​​යටත් කිරීමට නොහැක.
• පෙර නීති යටතේ සිදු වූ වැරදි සඳහා පැමිණිලි විභාග කළ යුත්තේ සහ දඬුවම් නියම කළ යුත්තේ එම වැරදි සිදු වූ අවස්ථාවේ බලපැවැත්වූ නීති අනුව ය.

වැදගත්මඅදහස්සහකරුණු:

ආණ්ඩුක්‍රමව්‍යවස්ථාවේ 13(6) වගන්තිය:

උපුටාගැනීම: “No person shall be held guilty of an offence on account of any act or omission which did not, at the time of such act or omission, constitute such an offence and no penalty shall be imposed for any offence more severe than the penalty in force at the time such offence was committed.”

මෙම වගන්තිය මෙසේ සඳහන් කරයි: “කිසිමතැනැත්තෙකුකිසියම්ක්‍රියාවක්හෝඅතපසුවීමක්සම්බන්ධයෙන්, එයකරනුලැබූහෝඅතපසුකරනුලැබූඅවස්ථාවේඑවැනිවරදක්නොවූයේනම්, වරදකරුවකුබවටපත්නොකළයුතුඅතර, කිසියම්වරදක්සඳහාඑවැනිවරදක්කරනුලැබූඅවස්ථාවේබලපැවැත්වූදඬුවමටවඩාදැඩිදඬුවමක්නියමනොකළයුතුය.“

මෙය අපරාධ නීතිය අතීතයට බලපැවැත්වීමෙන් ආරක්ෂාව සපයන මූලික ව්‍යවස්ථාමය ආරක්ෂණයකි.

දූෂණවිරෝධීපනතේ (2023) අදාළත්වය:

• නව දූෂණ විරෝධී පනත අල්ලස් පනත, වත්කම් හා බැරකම් ප්‍රකාශ කිරීමේ නීතිය සහ දූෂණ විමර්ශන කොමිෂන් සභා පනත (1994) ප්‍රතිස්ථාපනය කරයි.
• කෙසේ වෙතත්, 2023 ට පෙර සිදු වූ ක්‍රියා සඳහා මෙම නව පනත අතීතයට බලපැවැත්වෙන පරිදි අදාළ කළ නොහැක.
• උපුටාගැනීම: “The Anti-Corruption Act No. 9 of 2023 is not applicable retrospectively to acts committed before its enactment…”

සංක්‍රාන්තිකවිධිවිධාන (දූෂණවිරෝධීපනතේ 163 වගන්තිය):

• නව පනතේ 163(f) වගන්තිය පැහැදිලිවම දක්වන්නේ අහෝසි කරන ලද නීති යටතේ ආරම්භ කරන ලද සියලුම උල්ලංඝනය කිරීම් හෝ නඩු කටයුතු අහෝසි කරන ලද නීති යටතේම විභාග කළ යුතු බවයි.
• උපුටාගැනීම: “…all contraventions or proceedings initiated under the provisions of the repealed Acts… prior to the commencement of this Act, shall be offences committed or proceedings initiated under the repealed Acts and be tried accordingly”.
• මෙය ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 13(6) වගන්තියේ මූලධර්මය තහවුරු කරයි.

පෙරනීතිවලඅදාළත්වය (2023 ටපෙරසිදුවූවැරදිසඳහා):

• 2023 ට පෙර සිදුවූ අල්ලස්, දූෂණ හෝ ඊට අදාළ වෙනත් අකටයුතුකම් විමර්ශනය කර නඩු පැවරිය යුත්තේ එම ක්‍රියා සිදුවූ අවස්ථාවේ බලපැවැත්වූ නීති යටතේ ය.
• මේවාට ප්‍රධාන වශයෙන් අල්ලස් පනත, වත්කම් හා බැරකම් ප්‍රකාශ කිරීමේ නීතිය සහ මුදල් විශුද්ධිකරණය වැළැක්වීමේ පනත ඇතුළත් වේ.
• උපුටාගැනීම: “Any alleged bribery, corruption, or related misconduct committed before the Anti-Corruption Act of 2023 came into force must be investigated and prosecuted under the laws in force at the time—primarily the Bribery Act, Prevention of Money Laundering Act, and Financial Transaction Reporting Act.” (සටහන: මූලාශ්‍ර වල “Financial Transaction Reporting Act” පිළිබඳ තොරතුරු අඩංගු නොවීය).

දඬුවම්:

උපුටාගැනීම: “…no penalty shall be imposed for any offence more severe than the penalty in force at the time such offence was committed.”

කිසියම් වැරදිකරුවෙකුට පනවන දඬුවම එම වැරදි සිදු වූ අවස්ථාවේ අදාළ නීතිය යටතේ බලපැවැත්වූ දඬුවමට වඩා දැඩි විය නොහැක.

නව දූෂණ විරෝධී පනතේ දැඩි දඬුවම් 2023 ට පෙර සිදු වූ වැරදි සඳහා අදාළ කළ නොහැක.

උදාහරණනඩුව (මහින්දානන්දඅලුත්ගමගේසහනලින්ප්‍රනාන්දු):

උපුටාගැනීම: “While the judgment marks a strong stance against public sector corruption, legal experts point out that the sentencing could only have been carried out under the legal framework that existed at the time of the offence—primarily the Bribery Act (Chapter 26), the Declaration of Assets and Liabilities Law (No. 1 of 1975), and the Prevention of Money Laundering Act (No. 5 of 2006).”

හිටපු අමාත්‍යවරයෙකුට සහ සතොස සභාපතිවරයෙකුට එරෙහිව දූෂණ චෝදනා මත දඬුවම් නියම කරන ලදී.

මෙම නඩුවේදී, වැරදි සිදු වූයේ 2015 දී බැවින්, ඔවුන්ට දඬුවම් නියම කිරීමට හැකි වූයේ එම අවස්ථාවේ බලපැවැත්වූ නීති, එනම් අල්ලස් පනත සහ ඊට අදාළ නීති යටතේ පමණි.

2023 දූෂණ විරෝධී පනත මෙම නඩුවට අතීතයට බලපැවැත්වෙන පරිදි අදාළ කළ නොහැකි විය.